Gamelan
Gamelan iku kagunan musik tetabuhan tradhisional aseli saka Indonésia mligi ing pulo Jawa, Madura, Bali lan Lombok. Tembung gamelan dhéwé iku asalé saka basa Jawa yaiku "gamel" kang duwé makna "tabuh". Isi gamelan iku saprangkat piranti musik kang dienggo ngiringi tembang, utawa ditabuh tanpa tembang minangka klenèngan. inis musik iki kasebar nganti tekan pulo-pulo ing saindenging tlatah Nusantara lan saiki malah wis kasebar rata nganti Amérika, Éropah lan tlatah liyané. Jinis musik tradhisional liya kang mèmper karo gamelan uga ana ing Filipina, Malaysia lan Suriname.
Gamelan duwé melodhi kang magis utawa nduwé daya supranaturalsupranatural, mula swarané gamelan diarani mélodi utawa wirama perkusi kang magis. Pagelaran gamelan uga ana kang ngarani orkestra gamelan Jawa. Ing buku kang irah-irahané Music of Java, Jaap Kunst nerangaké yèn gamelan iku kaya komparasikomparasi saka cahya rembulan lan iliné banyu, misterius kaya cahyarembulan lan obah utawa dinamis kaya milining banyu.
Gamelan kalebu pérangan ing kabudayan Jawa. Ing Jawa gamelan lumrahé kanggo musik pangiring pagelaran wayang kulit utawa ringgit, jogèd, uyon-uyon. Jinisé laras ing gamelan ana loro yaiku laras pélog lan laras sléndro. Saben sèt gamelan duwé instrumén kanggo laras pélog lan sléndro.
Jinis
Jinis gamelan warna-warna lan kapérang miturut laras lan tlatah panyebarané. Munculé gamelan didhisiki karo budaya Hindhu-Buda kang ndominasi Indonèsia kanthi awal mangsa pencatatan sajarah, kang uga makili kagunan asli Indonésia. Instrumené dikembangaké kanthi dhapuré kaya mangkéné iki ing jaman Karajan Majapahit. Ing pambedané karo musik India, siji-sijiné dampak ke-India-an ing musik gamelan yaiku kepriyé cara nyanyikaké. Ing mitologi Jawa, gamelan diciptakaké déning Sang Hyang Guru ing mangsa Saka, déwa kang nguwasani kabèh tanah Jawa, kanthi pura ing gunung Mahendra ing Medangkamulan (saiki Gunung Lawu). Sang Hyang Guru pertamané nyiptakaké gong kanggo ngundhang para déwa. Kanggo pesen kang luwih mligi banjur nyiptakaké rong gong, sawisé iku dumadi set gamelan.
Miturut larasé
Miturut tlatah sumebaré
Saben laladan ing Nusantara nduwé gamelan kang béda-béda miturut tlatah budayané, piranti gamelan kang dianggo uga rupa-rupa lan béda-béda.
Gamelan Jawa yaiku musik kang cinipta saka paduan swara gong, kenong, lan piranti musik Jawa liyané. Irama musik kang alus nggambaraké kaselarasan urip wong Jawa kang nggawé tenang jiwa nalika dirungokaké. Gamelan Jawa ngrembaka ing Yogyakarta. Gamelan Jawa béda karo Gamelan Bali lan Gamelan Sunda. Gamelan Jawa duwé nada kang luwih alus lan slow, béda karo gamelan Bali kang rancak lan gamelan Sunda kang didominasi swara suling. Gamelan-gamelan iki béda amarga Jawa duwé pandangan urip dhéwé kang béda karo Sunda utawa Bali, déné pandangan urip iki digambaraké sajeroning irama musik gamelan Jawa.
Pandangan urip Jawa kang digambaraké sajeroning musik gamelan yaiku kaselarasan kauripan jasmani lan rohani, kaselarasan sajeroning omongan lan tumindak saéngga minangka toléransi ing sasama. Wujud nyata ing musik gamelan Jawa yaiku tarikan tali rebab kang sedengan, paduan seimbang swara kenong, srin, kendang lan gambang lan swara gong kanggo nutup irama.
Gamelan lumrahé dianggo ngiringi pagelaran wayang lan jogèd-jogèdan. Saliyané musik, gamelan Jawa uga ana swara sindhén kang nembangaké lancaran, ladrang, lan gendhing-gendhing Jawa.
Saperangkat gamelan diisi karo akèh piranti musik. Piranti musik iki yaiku piranti usik kaya drum kang dirani kendang, rebab lan celempung, gambang, gong lan suling pring. Komponèn utama kang nyusun piranti-piranti musik gamelan yaiku pring, logam, lan kayu. Saben piranti musik duwé fungsi dhéwé-dhéwé ing pagelaran musik. Kaya ta gong kang duwé peran kanggo nutup irama musik kang dawa lan ménéhi kaseimbangan sawisé musik diiringi irama gendhing .
| ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 Komentar